Nie trzeba być prawnikiem, żeby zetknąć się ze sprawą cywilną. Spór o granicę działki z sąsiadem, niezapłacona faktura, rozwód czy podział spadku – to tylko kilka przykładów. Mówiąc prosto, sprawy cywilne dotyczą konfliktów między osobami (lub firmami), które nie mają charakteru karnego. Nikt tu nie trafia do więzienia, ale jedna ze stron może na przykład domagać się odszkodowania, alimentów albo zwrotu pieniędzy. Dowiedz się więcej, co to jest sprawa cywilna i jakie są jej rodzaje.
Co to jest sprawa cywilna?
Co to jest sprawa cywilna? To spór między dwiema stronami – osobami prywatnymi, firmami bądź instytucjami – który trafia do sądu, bo nie da się go rozwiązać polubownie. Może chodzić o pieniądze, umowy, podział majątku, rozwód, alimenty, spadek, prawo własności albo naruszenie dóbr osobistych. Jedna strona chce czegoś od drugiej, np. zapłaty, zwrotu rzeczy, odszkodowania lub ustalenia jakiegoś prawa (np. że to ona jest właścicielem mieszkania).
W sprawie cywilnej zazwyczaj nie ma prokuratora ani aktu oskarżenia, bo nikt nie jest sądzony za przestępstwo. To nie prawo karne, tylko tzw. prawo prywatne – sąd ma za zadanie rozstrzygnąć spór i zdecydować, kto ma rację na podstawie przepisów. Jedna strona składa pozew, druga się broni, a sąd po przesłuchaniu obu stron i analizie dowodów wydaje wyrok.
Jakie są rodzaje postępowania cywilnego?
Zazwyczaj postępowania cywilne dzieli się na dwa rodzaje – postępowanie sądowe i postępowanie pozasądowe.
Najczęściej, gdy mówimy już o sprawie z zakresu prawa cywilnego to ma postać postępowania sądowego, czyli spór trafia do sądu, a ten rozstrzyga, kto ma rację. Tu sprawę prowadzi sędzia, odbywają się rozprawy, są dowody, świadkowie, a na końcu zapada wyrok lub postanowienie.
Innym rodzajem jest postępowanie pozasądowe – w końcu nie każdy konflikt musi mieć swój finał w sądzie. Czasem można (a nawet warto) spróbować rozwiązać sprawę inaczej – szybciej, taniej i bez stresu. Do form pozasądowych można zaliczyć mediację, arbitraż czy klasyczne negocjacje.
Przykłady spraw cywilnych
Prawo cywilne to naprawdę szeroka kategoria spraw. Obejmuje wiele różnych sytuacji, z którymi możesz zetknąć się w codziennym życiu. Oto kilka typowych przykładów spraw cywilnych:
- sprawy związane z umowami, odszkodowaniami czy własnością – ktoś nie chce oddać pożyczonej rzeczy albo zniszczył Twoje auto i nie chce zapłacić za naprawę,
- sprawy związane z rodziną – rozwody, separacje, alimenty, ustalanie opieki nad dziećmi, ograniczenie władzy rodzicielskiej,
- sprawy związane z zatrudnieniem – uznanie umowy o pracę, mobbing czy odszkodowanie za wypadek przy pracy,
- renty, emerytury i inne świadczenia – jeśli ZUS lub inny organ odmówi wypłaty należnych pieniędzy (np. renty po zmarłym współmałżonku czy zasiłku chorobowego), możesz walczyć o swoje prawa w sądzie cywilnym.
Wiesz już, jakie są przykładowe sprawy cywilne – teraz czas sprawdzić, jak wygląda ich rozpoczęcie w praktyce.
Jakie są etapy procesu cywilnego?
Niedoświadczeni mogą zastanawiać się, co to dokładnie jest sprawa cywilna i jak krok po kroku przebiega ten proces cywilny. Jak założyć sprawę cywilną? Choć proces cywilny może wydawać się skomplikowany, to w rzeczywistości jest trochę inaczej. To dokładnie określona procedura, która przebiega w kilku prostych etapach. Oto etapy procesu cywilnego:
- wniesienie pozwu – zaczyna się od wniesienia pozwu do sądu. Powód przedstawia w nim swoje roszczenia, uzasadniając je stosownymi dowodami i wskazując, czego oczekuje od sądu,
- doręczenie pozwu stronie pozwanej – sąd doręcza go pozwanemu, który ma możliwość zapoznania się z treścią roszczenia i przygotowania odpowiedzi,
- odpowiedź na pozew – pozwany, odpowiadając na pozew, przedstawia swoje stanowisko, które może obejmować przyznanie się do roszczeń, ich obalenie lub zgłoszenie własnych roszczeń, w tym powództwa wzajemnego,
- rozprawa sądowa – w przypadku braku porozumienia między stronami, sąd wyznacza rozprawę, podczas której strony przedstawiają swoje dowody, świadków oraz argumenty. Sąd szczegółowo analizuje sprawę, by wydać odpowiednią decyzję,
- zamknięcie rozprawy i wydanie wyroku – po zakończeniu rozprawy sąd zamyka postępowanie dowodowe i wydaje wyrok, który rozstrzyga spór i wskazuje, która ze stron ma rację, uzasadniając swoje orzeczenie,
- środki odwoławcze (np. apelacja) – jeżeli którakolwiek ze stron nie zgadza się z wydanym wyrokiem, przysługuje jej prawo do złożenia apelacji. Sąd drugiej instancji ponownie rozpatruje sprawę, mając możliwość zmiany, uchylenia lub utrzymania wyroku,
- uprawomocnienie się wyroku – po zakończeniu postępowania apelacyjnego lub po upływie terminu do złożenia apelacji, wyrok staje się prawomocny, co oznacza, że nie można go już zmienić,
- postępowanie egzekucyjne – jeżeli strona przegrywająca nie wykona dobrowolnie wyroku, możliwe jest rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego. Komornik ma wtedy prawo do ściągnięcia należności lub zabezpieczenia mienia, by wykonać wyrok sądu.
Sprawy cywilne to codzienne, często osobiste konflikty, które mogą dotyczyć zarówno pieniędzy, umów, jak i życia rodzinnego. Na pierwszy rzut oka wydają się proste, ale zdecydowanie wymagają znajomości przepisów i procedur – od poprawnego złożenia pozwu, przez udział w rozprawach, aż po ewentualną egzekucję wyroku.
Niezależnie od tego, czy chodzi o odzyskanie długu, podział majątku czy alimenty, warto skorzystać z pomocy eksperta – np. adwokata z Garwolina, który przeprowadzi przez cały proces i wykorzystując swoje doświadczenie, zadba o interes klienta na każdym etapie postępowania.
Autor
Bartłomiej Trochimiuk
Może Cię także zainteresować: